Tabletka antykoncepcyjna, która wpływałaby na męskie geny prawdopodobnie okazałaby się przełomową metodą w antykoncepcji. Jej odkrycie doprowadziłoby do powstania alternatywy dla konwencjonalnych środków hormonalnych, które powodują wiele efektów ubocznych. Jej stworzenie jest coraz bliższe.
Naukowcy z Centrum Płodności na Uniwersytecie w Edynburgu analizują geny, które zaangażowane są w proces tworzenia plemników – czyli spermatogenezę. Analizując DNA szczurów, które stały się bezpłodne po podaniu N-etylo-N-nitrozomocznika, czynnika powodującego powstawanie mutacji genetycznych, odkryli gen KATNAL1. Ma on kluczowe znaczenie w procesie dojrzewania plemników. Koduje białko zaangażowane w tworzenie mikrotubul – struktur, które służą komórce jako szkielet. Mikrotubule uczestniczą w transporcie składników odżywczych, umożliwiając dalsze dojrzewanie komórek rozrodczych. Co ważne, białko kodowane przez KATNAL1 wpływa tylko na plemniki w późniejszych stadiach rozwoju, nie wykazując działania we wczesnych etapach spermatogenezy. Dzięki temu nie wpływa na ogólną zdolność tworzenia męskich komórek rozrodczych.
Znalezienie sposobu regulacji genu KATNAL1 mogłoby w sposób odwracalny zatrzymać dojrzewanie plemników, co stanowiłoby podstawę działania nowego rodzaju męskiego środka antykoncepcyjnego. Co więcej, mogłoby również doprowadzić do opracowania nowych metod leczenia niepłodności męskiej powodowanej przez uszkodzenia w tym genie. A przecież znaczna część przypadków niepłodności męskiej ma niewyjaśnione przyczyny. Możliwe, że jedną z nich jest właśnie wadliwy gen KATNAL1.
dr Iga Piekarska-Kaczka
Bibliografia:
Smith LB i wsp. KATNAL1 Regulation of Sertoli Cell Microtubule Dynamics Is Essential for Spermiogenesis and Male Fertility. PLoS Genet. 2012; 8(5).
Public Library of Science. “New type of male contraceptive? Key gene essential for sperm development discovered.” ScienceDaily, 24 May 2012. Web. 7 Jul. 2012.
